www.dzidziusie.fora.pl

ewka23

1 miesiąc

Dzidziuś

W Twoim organizmie zaczelo rozwijac sie nowe zycie. W wyniku polączenia rodzicielskich komórek, powstala nowa unikalna kombinacja genów, na którą sklada sie równo po 23 chromosomy od kazdego z rodziców. Juz w tym momencie Wasz potomek jest niezwyklą indywidualnością genetyczną, jedną ze 144 bilionów prawdopodobnych kombinacji, a wiec nie mozliwą do powtórzenia. Chociaz w chwili poczecia Wasze dziecko wazy zaledwie jedną tysieczną grama i jest mniejsze niz grubośc kartki papieru, ma juz kompletny kod genetyczny, który określa cale jego przyszle zycie. Dlugo zanim bedziecie mogli to zobaczyc wiadomo, jaka bedzie jego plec, kolor oczu i wlosów, wygląd zewnetrzny, inteligencja, zdolności, temperament. Zaplodniona komórka jajowa, zwana zygotą, przechodzi intensywny podzial. Czwartego dnia od zaplodnienia sklada sie juz z 16 identycznych komórek. Jednocześnie rozpoczyna swoją pierwszą wedrówke - wzdluz jajowodu do jamy macicy, gdzie zagniezdza sie, uzyskując fizyczny kontakt z organizmem matki. Od tej chwili staje sie embrionem, czyli zarodkiem. Mimo ze wielkości zaledwie lepka od szpilki, zarodek sklada sie juz z setek komórek, z których cześc przeznaczona jest na ksztaltowanie sie organizmu dziecka, zaś z pozostalych uformowane zostaną: pecherzyk zóltkowy, pepowina, lozysko i owodnia - zamkniety pecherz z plynem owodniowym, który zapewnia dziecku komfort i prawidlowy rozwój. Okolo 13 dnia zaczynają tworzyc sie zawiązki ukladu nerwowego. Wasz dzidziuś rozwija sie teraz w zawrotnym tempie. Zanim bedziecie mogli go przytulic, masa jego ciala powiekszy sie ponad 10 milionów razy, a siec polączen utworzona miedzy komórkami w mózgu bedzie wieksza niz siec wszystkich polączen telefonicznych na świecie!

Mama

W Twoim organizmie rozpoczela sie prawdziwa rewolucja. Nowy czlowiek, który rozwija sie w Tobie, diametralnie zmieni Twoje zycie na 9 dlugich miesiecy. Byc moze zmusi Cie do porzucenia dotychczasowych przyzwyczajen, przysporzy paru klopotów, ale juz wkrótce przekonasz sie, ze wszystkie wyrzeczenia warte są tych niezwyklych przezyc, jakimi są ciąza i poród. Mozesz juz odczuwac pierwsze symptomy ciązy, takie jak zle samopoczucie, nabrzmiale i wrazliwe na dotyk piersi, klopoty z cerą, sklonną nagle do wyprysków, czy temperatura podwyzszona do 37 stopni Celsjusza. Zdarza sie nawet, ze okolo 11 - 12 dnia od zaplodnienia dochodzi do drobnego krwawienia z dróg rodnych (sugerującego krwawienie miesiączkowe), które moze byc mylące dla określenia terminu porodu.

Tata

Prawdopodobnie jeszcze nic nie podejrzewasz, a zly nastrój i rozdraznienie swojej partnerki traktujesz jak dobrze znany Ci zespól napiecia przedmiesiączkowego. Jezeli jednak Twoja meska intuicja podpowiada Ci coś innego, czym predzej udaj sie do apteki i kup test ciązowy

Badania

Brak badań w tym czasie...

Dieta

Pierwszy trymestr ciązy to czas, w którym rozwijają sie wszystkie najwazniejsze organy dziecka, dlatego tak wazne jest, zebyś zapewnila mu teraz pelnowartościowe bialko, niezbedne w procesie budowy tkanek i rozwoju organów. Jego najlepszym Lródlem bedą dla Ciebie: nabial, ryby, drób, chude mieso i jaja. Bialko pochodzenia zwierzecego powinno zostac uzupelnione bialkiem pochodzenia roślinnego, które najobficiej wystepuje w nasionach roślin strączkowych oraz zbozach pelnoziarnistych. Aby zaspokoic zapotrzebowanie na bialko dla Ciebie i dziecka (okolo 95 g), powinnaś zjadac w ciągu dnia np.:
20 dag chudego miesa lub ryby
5 dag zóltego sera
15 dag twarogu
2 szklanki mleka
Synteze bialek wspiera cynk, który jest takze niezbedny, aby organizm przyswajal kwas foliowy oraz wywiera pozytywny wplyw na stan skóry, wlosów i paznokci, zarówno malca jak i Twoich. Znajdziesz go w wątróbce (nie zalecana kobietom ciezarnym), chudym miesie, nasionach roślin strączkowych, kielkach pszenicy, pestkach dyni i slonecznika. Dzienne zapotrzebowanie na cynk kobiety ciezarnej wynosi 16 mg. W pierwszym trymestrze wzrasta równiez Twoje zapotrzebowanie na jod (jego dobrym Lródlem są ryby morskie), odpowiedzialny za prawidlowe funkcjonowanie tarczycy, która formuje sie juz w pierwszym miesiącu zycia dziecka. Bedziesz potrzebowac takze innych skladników mineralnych. Wapn (mleko, sery, jogurty, sardynki, fasola biala) jest podstawowym budulcem kości i zebów Twojego malenstwa. Magnez (czekolada gorzka, nasiona roślin strączkowych, orzechy, migdaly, kasza gryczana) szczególnie wazny dla Ciebie, zapobiega poronieniom, przedwczesnym porodom, poprawia prace serca oraz dziala przeciwobrzekowo i przeciwskurczowo. Zelazo (mieso i produkty miesne, natka pietruszki, zóltko, nasiona roślin strączkowych) odpowiada za produkcje czerwonych krwinek oraz transport tlenu do komórek. Wzmacnia tez odpornośc na infekcjE.

2 miesiąc

Dzidziuś

Juz na początku tego miesiąca mozna dostrzec golym okiem wtulony w ścianke macicy embrion, który mierzy okolo 2,5 mm i sklada sie z milionów komórek. Jest teraz jakieś 10 000 razy wiekszy niz komórka jajowa. Malenstwo rośnie 1 mm dziennie, a jego dynamika wzrostu, jak i obserwowane przemiany fizyczne, nigdy póLniej nie bedą juz odbywaly sie w takim tempie. W tym miesiącu rozpoczyna sie organogeneza, czyli tworzenie poszczególnych narządów. Tworzą sie zaczątki mózgu i rdzenia kregowego, a takze oczy dziecka. Powoli ksztaltuje sie narząd sluchu i pojawiają pierwotne komórki plciowe, chociaz plci zarodka nie mozna jeszcze określic. Tworzy sie pepowina, przez którą dostarczasz dziecku tlen i skladniki odzywcze, i przez którą usuwane są produkty przemiany materii. Zaś okolo 21 dnia istnienia zaczyna bic serce tego miniaturowego czlowieka. Pod koniec miesiąca Wasz maluch osiąga dlugośc 1,5 cm i swoim ksztaltem przypomina krewetke. Posiada malenkie nerki, wątrobe i przewód pokarmowy. W glówce mozna juz wyróznic cześc twarzową. Rozwijają sie uszy i palce, na razie polączone bloną. Ksztaltują sie powieki, które jeszcze calkowicie zakrywają oczy. Twój organizm przygotowal dla malca bezpieczne schronienie, otaczając go workiem owodniowym, w którym bedzie przebywal az do porodu. Worek wypelniony jest plynem, który sklada sie w 98% z wody i sluzy przede wszystkim jako amortyzator wszelkich wstrząsów. Temperatura okolo 37 stopni Celsjusza sprawia, ze Wasze nagie malenstwo ma tam cieplo i przytulnie.

Mama

Organogeneza, która zakonczy sie okolo 11 tygodnia, to najwazniejszy okres w rozwoju Waszego dziecka, który wywiera zasadniczy wplyw na jego dalsze losy. Wlaśnie w tym czasie mogą powstawac róznego rodzaju defekty. Jeśli bowiem jakiś szkodliwy czynnik (np. substancja toksyczna bądL lek) bedzie wywieral niekorzystny wplyw na określony narząd w okresie jego formowania sie, moze dojśc do wyksztalcenia sie wady wrodzonej. Z chwilą, gdy tworzenie sie danego organu zostaje zakonczone, ten sam czynnik nie jest juz w stanie spowodowac trwalego uszkodzenia. Dlatego tak wazne jest, abyś prowadzila teraz szczególnie zdrowy tryb zycia i unikala zagrozen dla Twojego dziecka, takich jak: promieniowanie, leki, zakazenia wirusowe, uzywki, z których najgroLniejsze są papierosy i alkohol, ale takze nadmierna ilośc kofeiny. Nudności i wymioty to problem bardzo wielu kobiet we wczesnej ciązy. Zwykle problemy te nasilają sie rano. Dobrze jest wtedy miec przy lózku coś do przegryzienia, na przyklad sucharki. Zjedzenie 2, 3 sucharów z filizanką herbaty i odczekanie 15 - 20 minut przed wstaniem z lózka moze zlagodzic mdlości. Korzystniej jest takze porzucic spozywanie obfitych posilków na rzecz czestszych, ale skromniejszych. Takze zmeczenie, oslabienie i apatia to normalne objawy wczesnej ciązy, które powinnaś zaakceptowac i nie walczyc z nimi na sile. Moze okazac sie to trudne, zwlaszcza gdy zawsze bylaś zywotną kobietą, ale pamietaj, ze zmeczenie to naturalny stan zmniejszenia aktywności ciezarnej dla ochrony jej dziecka. Kiedy cie ogarnia, powinnaś po prostu odpocząc.

Tata

Pamietaj, ze pierwsze miesiące ciązy są dla Twojej partnerki wyjątkowo trudnym okresem. Musi ona przyzwyczaic sie do nowej sytuacji, w jakiej znalazl sie jej organizm i poddac ograniczeniom, które narzuca ten stan. Bardziej niz kiedykolwiek potrzebuje teraz Twojego wsparcia i poczucia, ze moze na Ciebie liczyc. Powinieneś przejąc cześc domowych obowiązków. Zmeczenie i oslabienie Twojej partnerki w tym czasie są zrozumiale, gdyz ciąza znacznie zwieksza zapotrzebowanie energetyczne jej ustroju. Kiedy na przyklad kobieta ciezarna siedzi na krześle, to jej wydatek energii juz jest taki sam, jak kogoś, kto wykonuje średnio ciezką prace, a co dopiero, gdy dodamy do tego zajecia związane z prowadzeniem domu czy pracą zawodową. Masz okazje polączyc przyjemne z pozytecznym i od czasu do czasu podac swojej wybrance śniadanie do lózka. Pozwoli to zlagodzic jej poranne mdlości, a Tobie da okazje porozmawiac w milej atmosferze na temat pytan i wątpliwości, jakie na pewno dreczą Cie jako przyszlego ojca.

Badania

Twoją ciąze moze potwierdzic ginekolog, do którego powinnaś udac sie nie wcześniej niz dwa tygodnie po spodziewanym terminie miesiączki. Lekarz zbada Cie internistycznie - zwazy, zmierzy ciśnienie oraz przeprowadzi badanie ginekologiczne. Zapyta Cie takze o stan zdrowia Twój i Twojej rodziny, to znaczy o choroby, jakie przeszlaś, leki, które bralaś, dolegliwości alergiczne oraz o choroby dziedziczne w rodzinie Twojej lub meza. Oprócz tego ginekolog wykona cytologie - pobranie wymazu z szyjki macicy w celu wykrycia ewentualnych zmian przednowotworowych oraz morfologie - analize krwi, która pozwoli określic liczbe i obraz bialych oraz czerwonych krwinek.

3 miesiąc

Dzidziuś

Na początku tego miesiąca konczy sie embrionalny okres rozwoju dziecka i Wasz maluch, z wagą okolo 4 g i wzrostem 4 cm, rozpoczyna okres plodowy. Tempo jego rozwoju jest nadal oszalamiające. Co sekunde przybywa mu kilka tysiecy komórek nerwowych. Powstają polączenia miedzy nimi a mieśniami. Stopniowo cale cialo staje sie wrazliwe na dotyk, a jego wlaściciel zaczyna cwiczyc mieśnie potrzebne mu po urodzeniu do oddychania, ssania i wydawania glosu, nabierając i wydalając z pluc wody plodowe. Zdarza sie, ze polyka niewielkie ilości tych wód oraz podciąga górną warge, co jest wstepnym cwiczeniem ssania. Jeszcze bedąc embrionem malenstwo zdązylo wyksztalcic wszystkie organy i uklady, które teraz bedą juz tylko rosly i doskonalily swoje funkcje. Polowe dlugości ciala dziecka zajmuje glowa, w której przez cienką skórke widac mózg. Na twarzy, która z dnia na dzien nabiera coraz bardziej "ludzkiego" wyglądu, mozemy dostrzec nos z dwiema dziurkami i wargi, a takze wypukle galki oczne, nakryte stale przymknietymi powiekami. Stopniowo ksztaltuje sie jezyk, podniebienie i szczeki. Palce rąk są uformowane, przy czym wyraLnie odróznia sie kciuk. Pojawiają sie linie papilarne. Dalszemu rozwojowi podlegają konczyny dolne, zaznacza sie wyraLniej pieta i palce stopy. Mieśnie są juz na tyle uksztaltowane, ze dzidziuś moze wykonywac pewne ruchy, choc nie ma jeszcze szkieletu. Delikatnie poruszają sie miniaturowe rączki i krótkie nózki, co mozna zaobserwowac za pomocą bardzo czulej aparatury. Do konca miesiąca konczyny znacznie sie wydluzą, a cialo, wygiete na ksztalt litery C nieco sie wyprostuje. Zaczyna tworzyc sie tkanka kostna, a takze malenkie paznokcie u palców rąk i nóg. Konczy sie natomiast róznicowanie wewnetrznych narządów plciowych, choc podczas badania ultrasonograficznego nie mozna jeszcze określic plci.

Mama

Twoja ciąza jest juz na tyle zaawansowana, ze pojawiają sie widoczne zmiany sylwetki - zaczyna odstawac Ci brzuch, piersi stają sie wieksze, a otoczka wokól brodawek zmienia barwe. Bedzie Ci teraz potrzebny wygodny bawelniany biustonosz na szerokich ramiączkach, prawdopodobnie nawet o dwa numery wiekszy niz te, które dotychczas nosilaś. Przy ucisku brodawek mogą z nich wyplynąc zaczątki mleka w postaci zóltych kropelek, zwanych siarą. Moze ona czasem powodowac podraznienie naskórka. Aby uniknąc stanów zapalnych, nalezy przemywac brodawki przegotowaną wodą. Inne dolegliwości, które mozesz teraz odczuwac to czestsze niz zwykle bóle glowy. Mogą byc one spowodowane natlokiem hormonów, ale takze glodem, zmeczeniem, niedotlenieniem, stresem - czynnikami, których w Twoim stanie powinnaś szczególnie unikac. Jezeli ból jest bardzo silny i towarzyszą mu wymioty, skontaktuj sie z lekarzem, gdyz mogą to byc objawy niebezpiecznie podwyzszonego ciśnienia krwi. Mozesz w tym okresie zaobserwowac u siebie zwiekszone wydzielanie pigmentu skóry. Piegi i pieprzyki stają sie ciemniejsze i bardziej widoczne. Moze takze pojawic sie ostuda - zaburzenie pigmentacji, objawiające sie wystepowaniem nieregularnych plam na twarzy. Na razie nie ma sposobu na zapobieganie tym zmianom, ale nie ma tez powodu do obaw, po porodzie wszystko wróci do normy. Warto natomiast ograniczyc korzystanie ze slonca, które wzmaga przebarwienia skóry, i przed kazdym wyjściem z domu stosowac krem z filtrem. Czas zadbac takze o codzienne nawilzanie specjalnymi kremami miejsc najbardziej podatnych na rozstepy: brzucha, piersi, ud, pośladków i bioder. Nie jest powiedziane, ze pozwoli Ci to calkowicie uniknąc tych nieprzyjemnych zmian skórnych, ale moze zmniejszyc ich natezenie. Najwazniejsze jednak, abyś byla zrelaksowana, odprezona i nie denerwowala sie. Badania naukowe dowodzą, ze kazdy stres przezywany teraz przez Ciebie powoduje nadmierne wydzielanie katelochaminy, substancji przekazywanej dziecku przez lozysko. Pod wplywem tego "hormonu stresu" maluch daje znaki najwyzszych emocji, objawiających sie przyspieszoną pracą serca i anormalną gestykulacją. Nawet jeśli dziecko nie wie, czego dotyczy stres, przezywa go razem z Tobą. Twoja negatywna postawa moze nawet powodowac wady wrodzone, glównie serca i ośrodkowego ukladu nerwowego. Dlatego tak wazne jest, aby zaakceptowac dziecko od początku i obdarzac je uczuciem, zwlaszcza w pierwszym trymestrze ciązy.

Tata

Czy przyzwyczaileś sie juz do myśli, ze bedziesz ojcem? Jezeli tak, spróbuj okazac to swojemu dziecku. Twojej akceptacji potrzebuje takze jego matka. Zmieniająca sie figura, gorsze samopoczucie mogą powodowac u niej zly nastrój i przekonanie, ze jest teraz dla Ciebie mniej atrakcyjna. Czeste komplementy i glaskanie po nieco juz zaokrąglonym brzuszku sprawi przyjemnośc jej, malenstwu i Tobie. Z drugiej strony, Ty sam mozesz czuc sie teraz troche pomijany i niezauwazany przez swoją partnerke, która teraz czesto skarzy sie na zle samopoczucie, nie ma ochoty na zarty i milosne figle, ani sily na to, zeby ugotowac Ci coś wykwintnego albo upiec ulubione ciasto. Nie zrazaj sie jednak jej marudzeniem i kaprysami, zwlaszcza ze i ona jeszcze nie do konca rozumie, jakie przemiany w niej zachodzą. Przygotuj sie takze na wieksze wymagania z jej strony. Teraz bedzie patrzec na Ciebie nie tylko jak na zyciowego partnera, ale takze jak na ojca swojego dziecka. Wasze zycie intymne prawdopodobnie straci troche na jakości. Klasyczna wymówka "boli mnie glowa" jest tu jednak calkowicie usprawiedliwiona. Niepokój o stan ciązy i typowe w tym okresie dolegliwości sprawiają, ze niechec do wspólzycia jest zupelnie normalna w pierwszym trymestrze ciązy. Z medycznego punktu widzenia nie ma zadnych przeciwwskazan do uprawiania seksu podczas prawidlowo rozwijającej sie ciązy. Drugi trymestr jest pod tym wzgledem znacznie laskawszy. Potrzeby seksualne zwykle wtedy wracają, a dobre samopoczucie i ladny wygląd kobiety czynią ją bardzo atrakcyjną.

Badania

Za pomocą sondy dopochwowej mozna juz wykonac wczesne badanie USG. Pozwala ono określic, jak dlugo naprawde jesteś w ciązy i czy dzidziuś rozwija sie prawidlowo. Daje takze mozliwośc wykrycia ewentualnej ciązy mnogiej. Jezeli jesteś mamą po 35 roku zycia, mozesz zdecydowac sie na biopsje trofoblastu. Badanie to polega na pobraniu cewnikiem lub iglą komórek tworzącego sie lozyska. Sluzy ono oszacowaniu ryzyka wystepowania zaburzen chromosomalnych, glównie zespolu Downa. Musisz jednak wiedziec, ze ryzyko poronienia w wyniku takiego badania wynosi 2 - 3%. Badanie jest dobrowolne i poprzedzone rozmową z lekarzem.

4 miesiąc

Dzidziuś

W tym okresie dzidziuś bardzo przypomina juz miniature malego dziecka, aczkolwiek jego glowa jest ciągle zbyt duza w stosunku do reszty ciala, a konczyny nieproporcjonalnie krótkie i cienkie. Malec wyksztalcil juz struny glosowe i gdyby nie otaczająca go woda, móglby troche pokrzyczec. Uaktywnia sie jego zmysl sluchu, a dziecko staje sie wrazliwe na dLwieki. Potrafi gwaltownie poruszyc sie pod wplywem halasu, a juz wkrótce bedzie moglo rozpoznawac znajome odglosy. Zewnetrzne narządy plciowe wyksztalcily sie na tyle, ze mozna juz rozpoznac, czy spodziewacie sie dziewczynki czy chlopca. Wyksztalcil sie takze rdzen kregowy, a serce ma dwa przedsionki, dwie komory i mnóstwo pracy. Pompuje 30 l krwi na dobe w tempie dwa razy wiekszym od serca doroslego czlowieka. A wszystko po to, zeby rozprowadzic zyciodajną krew po 7,5 centymetrowym organizmie, który wazy teraz okolo 14 gramów. Pod koniec miesiąca dziecko jest juz bardzo aktywne. Przejawia wyraLne zainteresowanie światem zewnetrznym, który przeciez od niedawna dopiero poznaje. Na razie ogranicza sie on wprawdzie do ciasnej przestrzeni pecherza plodowego, ale przeciez i tu jest jeszcze wiele do odkrycia. Bardzo przydają sie w tym celu receptory czuciowe. Maluch odsuwa rączke, gdy przypadkiem dotknie pepowiny, a czasami sam ją chwyta. Stara sie jak najowocniej wykorzystac czas, w którym gabaryty pozwalają mu jeszcze na swobodne poruszanie sie. Chetnie macha rączkami i nózkami, przekreca sie, przeciąga i porusza paluszkami. Lubi tez od czasu do czasu possac kciuk, a niekiedy miewa czkawke.

Mama

Nadchodzi czas ulgi! Drugi trymestr przynosi zwykle poprawe samopoczucia i nastroju, co wiecej, moze obudzic w Tobie poklady entuzjazmu, jakich nawet sie nie spodziewasz. W tym okresie przyszle mamy są juz zwykle po wszystkich trudnych przejściach pierwszego trymestru i od nowa budzi sie w nich radośc zycia. Zwykle ustepują wymioty, mdlości i nadmierna nerwowośc. Jednak Twój organizm wciąz nie przestaje Cie zaskakiwac. Oto na środku brzucha, najcześciej ponizej pepka, pojawia sie ciemna, biegnąca pionowo w góre, linia. U jednych kobiet jest on jasna i malo widoczna, u innych ciemna i bardzo wyraLna. Do porodu przetnie ona prawdopodobnie caly brzuch, ale po porodzie stopniowo zaniknie. Mozesz byc takze podatna na omdlenia, które wystepują dośc czesto w pierwszej polowie ciązy. Są nastepstwem obnizania sie ciśnienia tetniczego krwi, a co za tym idzie niedotlenienia mózgu. Organizm sam upomina sie o jego dotlenienie, sprowadzając Cie do pozycji lezącej. Samo omdlenie nie jest groLne dla Ciebie ani dla dziecka. GroLne mogą byc jedynie skutki upadków, dlatego lepiej ich unikac. Powinnaś zacząc cwiczyc glebokie oddychanie. Codziennie siadaj wygodnie na krześle, rozluLniaj sie, rece swobodnie ukladaj na brzuchu, tak abyś czula jak sie unosi, i powoli, gleboko wciągaj powietrze, a nastepnie powoli je wydychaj. Kilka razy odetchnij normalnie i powtórz cwiczenie. Zacznij od 5 powtórzen w tym trymestrze, aby dojśc do 10 w trzecim. Prawidlowe oddychanie jest nieocenionym środkiem pomocniczym przy lagodzeniu bólu i napiecia w trakcie porodu.

Tata

I Ty poczujesz lada moment pozytywną energie swojej zony. Prawdopodobnie zmusi Cie do remontu, gdyz w przyplywie nowych sil witalnych zacznie mościc sobie gniazdko. Po calym dniu wiercenia, malowania i przestawiania, wyciągnie Cie wieczorem do kina albo na spotkanie z przyjaciólmi. Podzielaj jej optymizm, a na pewno skorzysta na tym Wasze dziecko. Drugi trymestr prawidlowo przebiegającej ciązy to doskonaly czas na wycieczki i podróze. Kobieta ma wtedy duzo energii, ciezar ciala nie wzrósl jeszcze na tyle, aby jej przeszkadzac, a uciązliwości pierwszego trymestru minely. Nalezy wybrac jak najmniej meczący środek lokomocji i miejsce o niezbyt zimnym lub gorącym klimacie. Trzeba tylko pamietac, aby zabrac ze sobą karte ciązy oraz numer telefonu do prowadzącego lekarza i mozna ruszac w droge. Warto skorzystac z tej okazji, zwlaszcza ze po urodzeniu dziecka nie predko wybierzecie sie znów w podróz tylko we dwoje. Jezeli nie mozecie pozwolic sobie teraz na wycieczke, zadbajcie przynajmniej o codzienne spacery. Nie powinny to byc oczywiście dlugie i zbyt forsowne wedrówki, ale mala przechadzka na dotlenienie przyda sie calej Waszej trójce.

Badania

O ile lekarz nie zaleci inaczej, Twoje wizyty w gabinecie ginekologicznym w drugim trymestrze bedą odbywac sie co 3 - 4 tygodnie. Jak w poprzednim trymestrze, przy kazdej wizycie czeka Cie badanie ogólne, pomiar ciśnienia krwi, określenie masy ciala, badanie ginekologiczne oraz analiza krwi i moczu. Wykrycie w moczu bialka, przy jednoczesnym stwierdzeniu nadciśnienia tetniczego i obrzeków, pozwala na szybkie wdrozenie leczenia, które ma uchronic Cie przed gestozą, czyli zatruciem ciązowym, groLnym zarówno dla Ciebie, jak i Twojego malenstwa.

Dieta

W drugim trymestrze powinnaś zadbac przede wszystkim o dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości plynów - co najmniej 2 l, a wiec 8 szklanek dziennie. Jezeli na dworze panuje upal, niech to bedzie nawet o 4 szklanki wiecej. Wieksze zapotrzebowanie na plyny w tym okresie wiąze sie z koniecznością lepszego ukrwienia lozyska, które w ten sposób zapewnia dziecku prawidlowe odzywianie. Wazny jest tez rodzaj plynów, które przyjmujesz. Najlepiej, aby byly to: woda niegazowana, chude mleko, soki owocowo-warzywne i zupy. Jeśli mozesz, zrezygnuj, albo przynajmniej ogranicz do minimum spozycie kawy i herbaty, które powodują, ze tracisz wode, wydalając ją wraz z moczem oraz napojów gazowanych, które mają dzialanie wzdymające. Ponadto kawa i herbata podnoszą ciśnienie. Nie rezygnuj natomiast calkowicie z soli, która nie jest tak szkodliwa dla kobiet w ciązy, jak niegdyś sądzono. Jej niewielka ilośc jest potrzebna, by organizm prawidlowo gospodarowal gromadzoną przez siebie wodą. Poza tym, zawarty w niej jod to pierwiastek niezbedny do prawidlowego funkcjonowania tarczycy - gruczolu regulującego prace calego organizmu. Twój maluch rośnie teraz niezwykle szybko, korzystając z Twojej energii. Uzupelniaj jej braki, jedząc produkty bogate w weglowodany, takie jak produkty zbozowe, owoce i warzywa. Dobrym Lródlem energii są tluszcze. Pomagają takze przyswajac niektóre skladniki odzywcze - szczególnie witaminy A i E, oraz biorą udzial w tworzeniu tkanki nerwowej plodu. Musisz jednak dobierac je tak, aby nie byly przy okazji Lródlem nadmiernej liczby kalorii. Najzdrowsze są tluszcze roślinne, zawarte w sloneczniku, oliwkach, soi, migdalach, orzechach, kukurydzy. Dieta powinna jednak zawierac takze niewielką ilośc tluszczów zwierzecych, np. maslo.
5 miesiąc

Dzidziuś

Wasza pociecha próbuje prowadzic regularny tryb zycia, które dzieli sie teraz na nastepujące po sobie fazy snu i aktywności. Jego ruchliwośc zalezy nie tylko od Twojego temperamentu, ale takze od tego, co w danej chwili robisz. Jezeli odpoczywasz, dzidziuś ochoczo baraszkuje w brzuchu, kiedy zaś Ty jesteś aktywna, on zasypia, kolysany rytmicznymi ruchami Twojego ciala. średnio w polowie miesiąca Wasz brzdąc mierzy 20 - 25 cm, co stanowi mniej wiecej polowe wzrostu, jaki bedzie miec po urodzeniu. Glowa zajmuje jedną trzecią ciala. Nózki są wyraLnie dluzsze od rączek. Zewnetrzne narządy plciowe są juz widoczne na tyle, ze za pomocą badania USG mozna z duzym prawdopodobienstwem stwierdzic plec dziecka. Za sprawą tego badania mozna równiez zmierzyc dlugośc konczyn, a takze wykluczyc nieprawidlowości kregoslupa i czaszki. Mozliwe jest rozpoznanie wiekszości powaznych wad. Male cialko otrzymuje teraz od natury mocniejszy szkielet - kostny, który zastepuje chrząstki. W mózgu tworzą sie bruzdy i zwoje przez co powieksza sie jego powierzchnia oraz wzrasta dynamicznie siec polączen miedzy komórkami w calym ciele. Rysy twarzy stają sie wyraLne i mozna na niej zauwazyc drobne brwi i rzesy, zaś na glowie pierwsze wloski. Cale cialo pokryte jest mazią plodową. Stanowi ona warstwe ochronną, pozwalającą dziecku utrzymac stalą temperature ciala. Przez stetoskop mozna juz uslyszec bicie malenkiego serduszka. Maly czlowiek zaczyna odbierac silne bodLce świetlne, choc jego powieki są jeszcze zamkniete. Na nagle i silne oświetlenie Twojego brzucha reaguje jednak niepokojem, podobnie jak na silny dLwiek lub wibracje (pralka, odkurzacz), a takze oziebienie brzucha, na przyklad pod prysznicem lub przez wypicie zimnego napoju.

Mama

Polowa ciązy to czas, w którym mozesz spodziewac sie kolejnych uciązliwości, tym razem związanych z gromadzeniem sie wody w Twoim organizmie. W sposób naturalny ulega ona przesunieciu do najnizszych partii ciala, dlatego obrzeki stóp i kostek są u 60% kobiet normalnym objawem zaawansowanej ciązy. Mozesz im zapobiegac, ograniczając ilośc soli w diecie, która zatrzymuje wode w tkankach. Powstawaniu obrzeków sprzyja upal i dlugotrwale pozostawanie w pozycji stojącej. Kiedy tylko mozesz, pozwalaj nogom odpocząc, kladąc je powyzej poziomu reszty ciala. Zaopatrz je tez w wygodne, przewiewne buty, najlepiej troche wieksze niz Twój wlaściwy rozmiar. Przydadzą Ci sie takze po porodzie, gdyz po ciązy stopa pozostaje wieksza mniej wiecej o jeden numer. Jezeli nosisz pod sercem swoje pierwsze dziecko, mozesz juz odczuwac jego ruchy. Na razie wydają sie slabe i trudne do zidentyfikowania. Przypominają bardziej bulgotanie czy burczenie w brzuchu niz to, czym naprawde są, ale wkrótce nauczysz sie je rozpoznawac. Bierz przyklad ze swojego malenstwa i rozpocznij regularną gimnastyke. Jezeli dobrze sie czujesz, proste cwiczenia nie sprawią Ci zadnego problemu. Na początek cwiczenia oddechowe: najpierw gleboki wdech nosem z jednoczesnym unoszeniem brzucha, a potem gleboki wydech z opuszczeniem brzucha. Zrób kilka powtórzen. Teraz cwiczenia relaksacyjne, czyli napinanie i rozluLnianie mieśni poszczególnych cześci ciala po kolei, a nastepnie napinanie i rozluLnianie calych grup mieśniowych. Cwiczenie poszczególnych mieśni ciala, takie jak krązenie nadgarstkami, zginanie palców rąk i nóg, poprawia ich ukrwienie i zapobiega obrzekom. Cwiczenie ramion i przedramion moze miec zbawienny wplyw na wygląd Twoich piersi. Przyda Ci sie takze kilka cwiczen wzmacniających mieśnie dna miednicy, na przyklad "spacer" na pośladkach do przodu i do tylu, a takze poprawiających elastycznośc i ruchomośc w stawach biodrowych, takich jak krązenie nóg w pozycji lezącej. Unikaj cwiczenia na wznak. Lepiej wykonuj je na boku z walkiem lub poduszką podlozonymi pod noge.

Tata

Nareszcie zaczelo sie ruszac! Wyczucie pierwszych ruchów dziecka to wielki dzien dla kazdego taty. Niestety, ten dzien prawdopodobnie jest jeszcze przed Tobą. Na razie samej mamie trudno jest zidentyfikowac to, co czuje, ale nie martw sie, jezeli bedziesz czesto i czule glaskal ją po brzuszku, juz wkrótce mozesz oczekiwac pierwszego kopniaka od swojego dzidziusia. ZnajdL troche czasu, aby zabawic sie w trenera swojej partnerki. Gimnastykując sie razem z nią, móglbyś kontrolowac prawidlowośc wykonywanych cwiczen oraz posluzyc masazem rozluLniającym. Masaz nóg oraz mieśni w odcinku ledLwiowo-krzyzowym poprawi krązenie i zapobiegnie bólom tych cześci ciala. Oczekiwanie na dziecko moze byc dla Ciebie okresem leków i niepokojów, choc moze wstydzisz sie do tego przyznac. Niepewnośc, która nachodzi Cie czasami jest najzupelniej normalna. Przeciez dla Ciebie takze jest to zupelnie nowe doświadczenie w zyciu. Zmienia sie Twój status spoleczny. Stajesz sie ojcem, a wiec osobą calkowicie odpowiedzialną za innego czlowieka. Nie oczekuj, ze Twoja partnerka odczyta te obawy i bedzie próbowala Ci pomóc. To raczej ona oczekuje pomocy od Ciebie - tego silniejszego. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, abyś dzielil sie z nią swoimi wątpliwościami. Byc moze je rozwieje, albo zrobicie to wspólnie, a moze zwrócicie sie o pomoc do kogoś innego.

Badania

Zapamietaj dzien, w którym po raz pierwszy poczulaś ruchy dziecka i podaj te date swojemu lekarzowi. Bedzie on mógl na tej podstawie ukonkretnic termin porodu. Otrzymasz takze specjalną karte ruchów maluszka, które teraz bedziesz skrupulatnie zapisywac. Niebawem lekarz zaproponuje Ci takze specjalistyczne, najwazniejsze badanie USG. Przeprowadzenie ultrasonografii w tym czasie pozwala z duzym prawdopodobienstwem rozpoznac ewentualne zaburzenia rozwojowe i odpowiednio wcześnie podjąc konieczne leczenie.

6 miesiąc

Dzidziuś

Wasze malenstwo rośnie jak na drozdzach. W polowie miesiąca mierzy okolo 30 cm i wazy mniej wiecej 700 g, ale jest wyjątkową chudzinką, gdyz podskórna tkanka tluszczowa jeszcze nie zaczela sie formowac. Coraz bardziej jednak przypomina miniaturowego czlowieka. Postawa jest wyprostowana, wszystkie mieśnie w pelni wyksztalcone. BądLcie pewni, ze pieszczoty, takie jak glaskanie brzucha, które przesylacie malenstwu, docierają do niego i sprawiają mu przyjemnośc. Takze delikatne kolysanie w wodach plodowych dostarcza mu niezbednych milych wrazen dotykowych. Ten rodzaj przyjemności mozecie zapewnic dziecku za pomocą spokojnego miarowego tanca. Maluch doskonale slyszy dLwieki dobiegające go ze świata zewnetrznego, dlatego juz teraz warto zadbac o jego wyksztalcenie muzyczne. Badania naukowe dowodzą, ze muzyka Mozarta i innych klasyków ma bardzo pozytywny wplyw na rozwój dziecka. Dobrze jest takze przyzwyczaic go do sluchania jakiegoś konkretnego utworu. Kiedy sie urodzi, utwór ten moze okazac sie pomocny w uspokajaniu malenstwa, bo bedzie mu sie kojarzyl z cieplem i bezpieczenstwem lona matki. Nic jednak nie zastąpi lagodnej, spokojnej rozmowy z dzidziusiem, który juz doskonale rozpoznaje glosy swoich rodziców. Malec zaczyna poslugiwac sie w pelni dojrzalym zmyslem równowagi, który moze cwiczyc tylko wtedy, kiedy Ty jesteś w ruchu. Dlatego Twój bezruch czy przedluzany odpoczynek (oczywiście gdy nie ma w tym temacie specjalnych wskazan lekarskich) nie jest korzystny dla dziecka wlaśnie ze wzgledu na niedostateczną stymulacje zmyslu równowagi. Z drugiej strony, Twoja nadmierna aktywnośc ogranicza aktywnośc Twojego dziecka, które porusza sie, gdy Ty odpoczywasz. Tylko harmonia miedzy okresami aktywności i odpoczynku zapewnia mu prawidlowy rozwój. Wasze malenstwo poszerza zasób swoich doświadczen zyciowych o nowe fascynujące odkrycie - mozliwośc oglądania świata. Odkąd otworzyl oczy, czesto nimi mruga i wodzi wzrokiem dookola, zwlaszcza gdy dostrzega światlo.

Mama

Jedną z najpowazniejszych uciązliwości, na jakie mozesz narzekac w czasie ciązy, są zylaki. Ich powstawaniu sprzyjają miedzy innymi: nadmierny przyrost wagi w czasie ciązy, dlugie stanie w jednej pozycji, czy krzyzowanie nóg w czasie siedzenia. Najcześciej zylaki pojawiają sie na nogach, ale mogą takze utworzyc sie na wargach sromowych, w odbycie i w pochwie. Zylaki powstające podczas pierwszej ciązy nie są zwykle zbyt duze i zmniejszają sie albo nawet calkowicie znikają po porodzie. Niestety, podczas kolejnych ciąz bedą powracac z wiekszym natezeniem. Na skutek wzrostu macicy i jej ucisku na przewód pokarmowy, mozesz takze cierpiec na zaparcia, które z kolei mogą powodowac hemoroidy. Wazne jest, abyś w tym czasie przykladala wiekszą wage do regularnego wyprózniania sie. Mozna to osiągnąc stosując sie do kilku prostych zasad: wypijac na czczo 1 - 2 szklanki przegotowanej wody oraz dbac o odpowiednią ilośc plynów w diecie (okolo 1,5 l dziennie), przed snem jeśc owoce, spozywac duzo świezych bądL przegotowanych warzyw. Jezeli pracujesz zawodowo, wiedz, ze pracodawca ma obowiązek zapewnienia Ci takich warunków pracy, które nie bedą zagrazac Twojej ciązy, lącznie ze zmianą stanowiska. W Twoim stanie niewskazana jest ciezka praca fizyczna, praca w godzinach nocnych, w warunkach narazenia na czynniki szkodliwe, takie jak promieniowanie czy środki toksyczne. Nie spedzaj zbyt duzo czasu przy komputerze, a przynajmniej zorganizuj miejsce pracy tak, aby komputery innych pracowników nie staly do Ciebie tylem, skąd emitowane jest najwieksze promieniowanie. Takze przebywanie w poblizu kuchenki mikrofalowej jest niewskazane. Pamietaj, ze zmiana Twojego stanowiska pracy i ograniczenie zakresu obowiązków nie moze wiązac sie ze zmniejszeniem wynagrodzenia. W przypadku korzystania ze zwolnien lekarskich, przysluguje Ci 100%-owy zasilek chorobowy, niezaleznie od czasu trwania niezdolności do pracy.

Tata

Czeka Cie kolejny wielki krok na drodze nawiązywania kontaktu z dzieckiem. Tym razem bedzie to kontakt wzrokowy. Oczywiście jednostronny, bo malec nawet nie spodziewa sie, ze mozecie go wlaśnie obserwowac na ekranie komputera. A mozecie dzieki badaniu ultrasonograficznemu, które przeprowadza sie okolo 20 tygodnia ciązy. Pozwala ono określic, czy dzidziuś prawidlowo sie rozwija, w jakim stadium rozwoju sie znajduje, a niekiedy nawet, czy jest chlopcem czy dziewczynką. Przede wszystkim jednak pozwala Wam go zobaczyc i zrobic mu pierwsze zdjecie. Moze to byc dla Was bardzo wzruszający moment, dlatego warto w nim uczestniczyc. Jezeli lubisz rozpieszczac swoją ukochaną drobnymi niespodziankami w postaci jej ulubionych slodyczy, lepiej bedzie, jeśli zamienisz je teraz na owoce, które mogą z powodzeniem zaspokajac potrzebe slodyczy w organizmie. Trzeba tylko przyzwyczaic sie do tego i uświadomic sobie, ze w odróznieniu od cukierków mają nieoceniony wplyw na prawidlową przemiane materii i odpowiednie funkcjonowanie calego organizmu. Niebawem Twoja partnerka wejdzie w kolejny, najtrudniejszy trymestr ciązy. Moze potrzebowac Twojej pomocy nawet w drobnych, prozaicznych sprawach, takich jak sznurowanie butów, czy wieczorna kąpiel. Pewnie dalaby sobie rade bez Ciebie, ale luksus posiadania kogoś, kto moze pomóc czy wyreczyc jest nieporównywalny z taką samodzielnością.

Badania

Do rutynowych badan, wykonywanych przy kazdej wizycie w gabinecie Twojego lekarza prowadzącego, dochodzi wysluchiwanie za pomocą specjalnego aparatu czynności serca dzidziusia. Mozesz sie równiez spodziewac badania w kierunku toksoplazmozy oraz określenia przeciwcial odpornościowych. Czeka Cie takze test obciązenia glukozą, wykrywający tzw. cukrzyce ciezarnych. Jest to dośc nieprzyjemne badanie, polegające na ocenie stezenia glukozy we krwi po 60 minutach od wypicia 50 g glukozy, rozpuszczonej w szklance wody. Aby poprawic smak slodkiej i mdlej zawiesiny, mozesz zakwasic ją cytryną. Nie trzeba takze pic jej na czczo. Wazne jest, aby na badanie krwi zglosic sie dokladnie w godzine po zazyciu glukozy. Jezeli gabinet Twojego lekarza jest dobrze wyposazony, pewnie zaproponuje Ci on badanie kardiotokograficzne. Popularne KTG to ultradLwiekowy zapis uderzen serca dziecka. Podczas badania glowice kardiotokografu przytwierdza sie specjalnym pasem do brzucha. Aparat rejestruje bicie serca malenstwa oraz skurcze macicy, co pozwala stwierdzic, czy maluch dobrze czuje sie w brzuszku.

7 miesiąc

Dzidziuś

Z drobnej chudziutkiej istotki Wasz dzidziuś przemienia sie powoli w pulchniutkie niemowle, jakim bedzie po narodzeniu. Pod skórą intensywnie rozwija sie tkanka tluszczowa, która zapewni mu Lródlo energii na pierwsze dni zycia w nowym świecie i umozliwi utrzymanie prawidlowej cieploty ciala. Do konca miesiąca wytworzy sie okolo 50 g tej tkanki, co stanowi 3,5% calkowitej masy ciala. Poznawanie świata za pomocą zmyslów nie zawsze powoduje przyjemne doznania. Malec rozporządza teraz zmyslem smaku i potrafi juz zamanifestowac swoje niezadowolenie ze zbyt gorzkich, slonych lub kwaśnych wód plodowych, krzywiąc sie i zmniejszając czestotliwośc polykania. Polyka je natomiast chetnie i w duzych ilościach (nawet 1 litr dziennie), gdy za pomocą niedawno wyksztalconych kubków smakowych stwierdzi, ze są slodkie. Jezeli uwaznie śledzisz poczynania Waszego dziecka w brzuszku, mozesz zaobserwowac pewne cechy temperamentu swojego potomka. Na tym etapie rozwoju róznicują sie bowiem reakcje dzieci na podobne zjawiska. Niektóre reagują zywiolowo na gwaltowne zmiany, inne są spokojniejsze. Teoretycznie 28-tygodniowy malec jest juz w stanie samodzielnie egzystowac, ale kazdy kolejny dzien zycia śródmacicznego zwieksza jego szanse na przezycie. Z dnia na dzien maluch staje sie bowiem coraz bardziej dojrzaly. Rozwijające sie pluca, mogą coraz sprawniej uczestniczyc w wymianie gazowej z otoczeniem. Kazdego dnia dojrzewa wątroba, rozwija sie mózg, zapewniając coraz lepszą i bardziej precyzyjną kontrole czynności fizjologicznych ustroju.

Mama

Z powodu rozciągania sie mieśni i wiązadel, podtrzymujących rosnącą macice, mozesz zacząc miewac bóle po bokach brzucha. Mają one zwykle charakter skurczu lub klucia i najcześciej pojawiają sie przy wstawaniu z krzesla lub lózka albo w czasie kaszlu. W tym okresie mogą takze wystepowac bóle krzyza. Zwykle są one związane ze zmianą postawy w czasie ciązy. W utrzymaniu kregoslupa w nalezytym stanie moze pomóc wlaściwa postawa, noszenie butów na plaskim obcasie, odpowiednie (nie nadmierne!) przybieranie na wadze, a takze aktywne wzmacnianie (cwiczenie) mieśni miednicy, brzucha i pleców. Mozesz zacząc odczuwac pierwsze skurcze macicy, nazywane skurczami Braxtona Hicksa. Są to, calkowicie normalne w Twoim stanie, trwające ok. 20 - 30 sekund, twardnienia brzucha. Jeśli jednak wystepują one cześciej niz 5 razy na godzine, skontaktuj sie ze swoim lekarzem. Spośród dotykających Cie dolegliwości ciązowych, najbardziej dokuczliwa moze byc teraz zgaga. To nieprzyjemne uczucie pieczenia, odczuwane w gardle lub powyzej mostka, zwykle pojawia sie po zjedzeniu ciezkostrawnego posilku. Niestety, w ciązy moze wystepowac takze po lekkich daniach, a nawet przy pustym zolądku. Zgaga moze nasilac sie wraz z rozwojem ciązy. Rosnąca macica przesuwa ku górze zolądek i dwunastnice, co powoduje cofanie sie treści zolądkowej do przelyku. Aby zapobiegac zgadze, najlepiej jest wylączyc z jadlospisu pikantne potrawy i jeśc czestsze, ale mniej obfite posilki. Objawy mozna natomiast lagodzic kilkoma lykami zimnego mleka lub gorącej herbaty. Skuteczne bywa takze zjedzenie paru migdalów, pozucie natki pietruszki lub gumy mietowej.

Tata

Ciąza to bardzo niezwykly okres w zyciu kobiety, który dla Ciebie moze byc troche tajemniczy. Staraj sie odslaniac te tajemnice, duzo czytając i rozmawiając na temat jej przebiegu. Niewiedza budzi wątpliwości i leki. Jako przyszly ojciec, dobrze wyksztalcony w tej dziedzinie, bedziesz mógl takze sluzyc swojej partnerce radą, pomocą i przypomnieniem. Warto zapisac sie do szkoly rodzenia. Uczeszczanie na zajecia niesie ze sobą wiele korzyści dla was obojga. Pozwala fachowo przygotowac sie do macierzynstwa i ojcostwa. Daje mozliwośc wymiany poglądów i doświadczen z innymi parami spodziewającymi sie dziecka. Przede wszystkim jednak przygotowuje do porodu, aby uczynic go lzejszym i bardziej świadomym.

Badania

W trzecim trymestrze zwieksza sie czestotliwośc wizyt u lekarza. Teraz powinnaś bywac w jego gabinecie co 2 - 3 tygodnie, a pod koniec ciązy nawet co kilka dni. Lekarz bedzie przeprowadzal z Tobą te same badania co wcześniej, do których dojdzie sluchanie bicia serca malenstwa, a takze ocena jego ruchliwości na podstawie karty ruchów dziecka, którą prowadzisz.

Dieta

Prawidlowe odzywianie jest bardzo wazne w trzecim trymestrze, zwlaszcza w dwóch ostatnich miesiącach ciązy, kiedy szybko formują sie komórki mózgowe dziecka. Wlaściwe odzywianie ma pozytywny wplyw na lepszą koordynacje ruchów i energie Twojej pociechy. Powinnaś teraz zwiekszyc spozycie zelaza, a unikniesz anemii, która jest czestą dolegliwością w zaawansowanej ciązy. Przyswajalnośc zelaza poprawia witamina C, która ponadto bierze czynny udzial w produkcji kolagenu - bialka, od którego zalezy sprawnośc wszystkich tkanek, w tym skóry, kości, ściegien i naczyn krwionośnych, których ściany uszczelnia, co zapobiega zylakom i lagodzi obrzeki nóg. Pomaga takze bialym cialkom krwi sprawniej zwalczac wirusy i bakterie chorobotwórcze. Najwiecej witaminy C dostarczą Ci: czarne porzeczki, truskawki, pomarancze, grejpfruty, papryka, kapusta, pomidory, brukselka i natka pietruszki. W trzecim trymestrze dziecko potrzebuje wiecej wapnia - niezmiernie waznego budulca ukladu kostnego. Jezeli nie zadbasz o spozywanie teraz wiekszej ilości wapnia, maluch pobierze go z Twoich kości i zebów. Niezastąpionym Lródlem wapnia są oczywiście produkty mleczne, które mozesz dobierac tak, aby byly jak najmniej kaloryczne. Spozywanie produktów mlecznych, a w szczególności jogurtów i kefiru, sprzyja takze utrzymaniu prawidlowej mikroflory jelitowej. Naturalnie wystepujące w ukladzie pokarmowym paleczki kwasu mlekowego i bifidobakterie wywolują korzystny efekt zdrowotny: regulują procesy trawienia - zapobiegają zaparciom, biorą udzial w syntezie niektórych witamin, oraz stanowią ochrone przed bakteriami chorobotwórczymi. Produkty spozywcze zawierające te "dobre bakterie" nazywamy probiotykami. Probiotyki pomagają w utrzymaniu korzystnej mikroflory jelitowej i wywierają dobry wplyw na Twoje zdrowie

8 miesiąc

Dzidziuś

Maluch ma jeszcze troche miejsca na poruszanie sie w macicy, co skwapliwie wykorzystuje, jakby przeczuwając, ze juz niebawem swobodne baraszkowanie w jego ulubionym środowisku bedzie niemozliwe. Z dnia na dzien jest coraz silniejszy, dlatego teraz bardzo wyraLnie odczuwasz jego ruchy. ślimak ucha wewnetrznego (organu odpowiedzialnego za slyszenie) osiąga pelną dojrzalośc. Dziecko w Twoim lonie wyraLnie slyszy rózne dLwieki, przede wszystkim te, które pochodzą z Twojego brzucha, jak odglos bicia serca i dLwieki z przewodu pokarmowego, a które są dla niego pewnego rodzaju tlem dLwiekowym. Na tym tle maluch wyróznia takze glosy z zewnątrz, które rozpoznaje po porodzie. Uklad oddechowy i pokarmowy Waszej pociechy są prawie przygotowane do dzialania. Coraz wiecej tkanki tluszczowej gromadzi sie pod skórą, a wraz z nią zapasy zelaza i innych mineralów. Maluch wazy teraz okolo 2 kg, zaś jego wzrost waha sie w od 40 do 43 cm. Skóra malenstwa, dotychczas zaczerwieniona, przezroczysta i pomarszczona, jest teraz gladka i ma przyjemną rózową barwe. Jej 1 cm kwadratowy zawiera ponad 100 gruczolów potowych, okolo 15 lojowych i blisko 3,5 miliona zakonczen nerwowych, wrazliwych na temperature, ból i dotyk.

Mama

Silne ruchy malenstwa mogą budzic Cie w nocy. Trwają one zwykle przez jakiś czas po obudzeniu i uniemozliwiają powtórne zaśniecie. Jezeli dojdą do tego pobudki na siusiu, mozesz miec klopoty ze snem. Czeste oddawanie moczu to nic niezwyklego w ciązy. Macica uciska na pecherz, co powoduje koniecznośc jego czestszego oprózniania. Nerki takze mają wiecej pracy. Z dnia na dzien muszą filtrowac coraz wiecej krwi. Do konca ciązy ilośc Twojej krwi znacznie sie zwiekszy. Jezeli chcesz zredukowac liczbe nocnych wizyt w toalecie, powinnaś powstrzymac sie od picia po godzinie 20:00. Na pewno jednak nie unikniesz ich zupelnie. Potraktuj to jako przygotowanie do nocnych karmien dziecka w przyszlości. Mozesz uskarzac sie na okresowe duszności, które w tym stadium ciązy dotyczą wielu kobiet. Wynikają one stąd, ze powiekszająca sie macica przesuwa zawartośc jamy brzusznej do góry pod klatke piersiową, co powoduje klopoty z oddychaniem, zwlaszcza przy wiekszym wysilku, na przyklad wchodzeniu po schodach. Duszności mogą pojawic sie takze w nocy, podczas spania na wznak. Mozna temu zapobiec, ukladając górną cześc ciala na kilku poduszkach, tak aby odpoczywac w pozycji pólsiedzącej. Uczucie duszności zmniejsza sie lub calkowicie ustepuje na dwa lub trzy tygodnie przed porodem, kiedy glówka dziecka schodzi do kanalu rodnego.

Tata

Zachecaj zone do przestrzegania zalecen lekarza i do higienicznego trybu zycia - spacerów, gimnastyki, odpowiedniej diety. Niech Twój przyklad dziala na nią mobilizująco. Gdy tylko to mozliwe, towarzysz jej podczas badan i wizyt lekarskich. Dla niej bedzie to duze wsparcie przy tak nieprzyjemnych zabiegach jak na przyklad pobieranie krwi. Ty przekonasz sie, ze matka Twojego dziecka jest w dobrych rekach i nic jej nie grozi. Zaplanuj kilka dni urlopu po porodzie. UprzedL pracodawce, ze w najblizszym czasie bedziesz potrzebowal troche wolnego, zeby spedzic z dzieckiem jego pierwsze dni na tym świecie. Taki odpoczynek od pracy przyda Ci sie w czasie, kiedy bedziesz musial zupelnie zreorganizowac swoje zycie osobiste. Powinniście teraz zaniechac wspólzycia z powodu zwiekszonego ryzyka infekcji. Nie oznacza to jednak, ze nie wolno okazywac sobie czulości. Wrecz przeciwnie, Twoja partnerka moze potrzebowac tego bardziej niz kiedykolwiek. Pocalunek przed snem i zasypianie w Twoich ramionach dadzą poczucie bezpieczenstwa jej i dziecku.

Badania

Rutynowe kontrole lekarskie powinny odbywac sie co dwa tygodnie. W kilku przypadkach jednak nalezy zglosic sie do lekarza natychmiast: w razie krwawienia lub odplywu plynu z pochwy, silnych skurczów brzucha, bólu zolądka lub tepego bólu pleców, pogorszenia ostrości wzroku, plamek przed oczami, uczucia wypierania dziecka do dolu, zauwazalnych, nietypowych zmian ruchliwości dziecka, wiecej niz 5 skurczów macicy w ciągu godziny. Wkrótce czeka Cie takze ostatnie badanie USG. Pozwala ono ocenic plyn owodniowy, lozysko oraz wzrost i odpowiednie ulozenie dziecka w macicy.

9 miesiąc

Dzidziuś

Wasz malec ma juz proporcje ciala takie jak noworodek. Kiedy przeciąga sie lub kopie, mozecie wyczuc jego glówke, kolano czy piete. Dzieje sie tak równiez dlatego, ze ciągle bardzo intensywnie rośnie i nabiera sil, a w macicy ma coraz mniej miejsca. Tak wiec kiedy próbuje sie wyprostowac, niektóre cześci jego ciala wypychają Ci brzuch. Dziecko wazy teraz średnio 2,5 kg i mierzy okolo 45 cm. Jest dojrzale i zdolne do podjecia samodzielnego zycia. W tkance podskórnej zgromadzil odpowiednią ilośc tluszczu, prawie zupelnie pozbylo sie tez meszku plodowego, okrywającego cialo, choc pozostaly jeszcze jego resztki na ramionach, rączkach, nózkach i na czole. MaL plodowa moze pokrywac cale cialo, z wyjątkiem oczu i ust. Szczególnie duzo gromadzi sie jej w faldach skóry w okolicy pachwin, lokci, szyi, pod pachami i kolanami. Na dwa tygodnie przed porodem nowy czlonek rodziny szykuje sie do narodzin. Chociaz nigdzie nie bedzie mu tak dobrze jak w lonie matki, jakaś sila pcha go glową w dól Twojej miednicy wprost do kanalu rodnego. Niebawem czeka go przezycie, jakiego nie zazna nigdy potem - kompletna zmiana światów. Trzeba bedzie wydac z siebie pierwszy krzyk i zlapac pierwszy trudny oddech. Dlatego malec niestrudzenie cwiczy ruchy oddechowe, wciągając i wypierając z pluc wody plodowe. W jelitach gromadzą sie: zólc, zluszczone komórki nablonka wyścielającego przewód pokarmowy, polkniety z plynem owodniowym meszek plodowy oraz fragmenty mazi plodowej i naskórka. Wszystko to zostanie wydalone po porodzie w postaci smólki - pierwszej kupki dziecka. Pod koniec miesiąca maluch juz nie rośnie, a tylko przygotowuje sie do przebycia najkrótszej, ale najtrudniejszej drogi w swoim zyciu. Dlatego tak wazne jest, abyście wlaśnie teraz szczególnie okazywali mu, ze u konca tej drogi czekacie na niego z milością i radością.

Mama

średnio na dwa tygodnie przed porodem pojawia sie uczucie ulgi, związane z obnizeniem dna macicy. Wiąze sie to takze z zauwazalnym opuszczeniem sie brzucha oraz czesto z ustąpieniem niektórych dolegliwości, na przyklad zgagi czy trudności z oddychaniem. Pojawiają sie jednak coraz cześciej, zazwyczaj bezbolesne, skurcze przepowiadające - macica twardnieje na chwile, po czym wraca do normy. Jesteś juz na takim etapie ciązy, iz w kazdej chwili powinnaś byc gotowa do wyjazdu na porodówke. Nie gorączkuj sie jednak i nie panikuj, bo moze Ci to zaszkodzic. Spokojnie zapakuj torbe rzeczami, które bedą potrzebne Tobie i dziecku w szpitalu i postaw ją w widocznym miejscu. Na wypadek rozpoczecia akcji porodowej poza domem, zawsze noś przy sobie karte ciązy, legitymacje ubezpieczeniową i wyniki ostatnich badan. Teoretycznie jesteś juz z pewnością doskonale przygotowana na przyjecie dziecka. Teraz tylko czekasz na pierwsze symptomy porodu. Niech czas oczekiwania bedzie czasem wypoczynku, rozluLnienia i wewnetrznego spokoju. Najlepiej nie rozmawiaj teraz z innymi matkami o ich wrazeniach z porodów. Pamietaj, ze ludzie chetniej opowiadają o przykrych przezyciach. Przyjemne znacznie szybciej sie zapomina. Tymczasem wiekszośc kobiet rodzi zupelnie normalnie i bez powiklan, a widok nowo narodzonego dziecka rekompensuje wszystkie niedogodności ciązy i porodu.

Tata

Byc moze czeka Cie przemeblowanie albo drobny remont. Przygotowując miejsce dla dziecka, pamietaj, ze najwazniejsze jest, aby bylo to miejsce jasne, czyste i z mozliwością wietrzenia. Jeśli nie jesteś jeszcze zdecydowany, czy chcesz towarzyszyc swojej zonie przy porodzie, nie przejmuj sie, wielu mezczyzn podejmuje decyzje w ostatniej chwili. O zaletach porodu rodzinnego mozesz poczytac tutaj, tymczasem spróbuj opracowac plan dzialania na czas porodu. Przede wszystkim zdecydujcie, w którym szpitalu chcecie rodzic, nastepnie, czym tam dojechac. Jezeli wybieracie karetke pogotowia (przysluguje ona kobiecie rodzącej), musicie pamietac, ze zawiezie Was (a wlaściwie samą pacjentke, Ty bedziesz musial dojechac na wlasną reke) do szpitala, który ma akurat dyzur. Jezeli wybraliście szpital, lepiej pojechac wlasnym autem lub wezwac taksówke. Dobrze byloby wcześniej obejrzec plan miasta i wyznaczyc najkrótszą droge z domu do szpitala. Czas rozwiązania jest juz bliski. Oboje na pewno nie mozecie juz doczekac sie potomka, ale takze odczuwacie lekki niepokój, czy jesteście gotowi, aby zostac rodzicami, czy bedziecie potrafili opiekowac sie malenkim kruchym i bezbronnym czlowieczkiem? U Twojej partnerki do niepokoju tego dochodzi normalny w jej stanie strach przed porodem. Jesteś najodpowiedniejszą osobą do rozwiewania tych leków. Daj jej teraz wyraLnie do zrozumienia, ze bedziesz przy niej w tych trudnych chwilach i ze, jak zawsze, moze na Ciebie liczyc.

Badania

Na początku miesiąca czeka Cie jedno z najwazniejszych badan - na obecnośc wirusa HBs, odpowiedzialnego za zóltaczke zakaLną typu B. Od jego wyniku zalezy wlaściwe postepowanie z dzieckiem po porodzie, zabezpieczające dziecko przed zakazeniem wirusem zóltaczki. Pod koniec ciązy lekarz poleci Ci takze powtórzenie badan WR

sstacha

tu fajny kalendarz

tydzień opis
1. 14.02.2008 Poczęcie. Zapłodniona komórka jajowa wędruje w dół jajowodu. Pierwszy jej podział następuje po ok. 20 - 48 godzinach. Przez kilka dni od zapłodnienia zarodek przemieszcza się z jajowodu do jamy macicy.
2. Zaczyna się proces zagnieżdżania zarodka w macicy. Tam zachodzi dalszy rozwój ciąży.
3. Zarodek ma około 2,5 mm długości i kształt gruszki. W 18 dniu początek rozwoju oczu i uszu.
4. Kończy się proces zagnieżdżania. Matka poprzez swoje naczynia krwionośne łączy się z zewnętrzną warstwą ścianki zarodka i tak powstaje zaczątek łożyska i pępowiny. Zarodek ma 6 mm długości. Serce zaczyna bić w 25 dniu. Zaczyna rozwijać się język. W 26 dniu pojawiają się zawiązki kończyn.
5. Zarodek ma 13 mm długości. Zarysowuje się zewnętrzny kształt uszu. W 31 dniu widać ręce i barki, dwa dni później pojawiają się zarysy palców. Zaczynają się kształtować nos, szczęka górna i żołądek.
6. Zarodek ma około 2 cm. Pojawiają się palce u nóg i następuje szybki wzrost chrząstkowego szkieletu. Rozwijają się pozostałe organy.
7. 2,5 cm długości. Zaczynają działać żołądek, wątroba i nerki. Zaczyna krążyć krew. Powstają zawiązki pierwszych zębów.
8. Zaczyna być widoczny kształt szyi. Macica ma już ok. 10 cm średnicy.
9. Widoczne są zewnętrzne cechy płciowe oraz kształt linii papilarnych na dłoniach i stopach. Głowa ma około 2 cm średnicy, zaczynają rosnąć paznokcie.
10. W 66 dniu mija ¼ ciąży. W 10 tygodniu - kiedy przypada 3 brakująca miesiączka - najczęściej zdarzają się poronienia samoistne.
11. Dziecko waży 9,5 grama i osiąga 6 i pół centymetra długości. Rozwijają się jego struny głosowe. Wątroba wydziela żółć, a trzustka - insulinę.
12. W 12 tygodniu długość płodu od czubka głowy do pośladków wynosi 5,5 cm, do stóp 7 cm a waga około 20 g. Żebra i kręgi kostnieją, a nerki rozpoczynają produkcję moczu.
13. Dziecko waży 28 gramów i mierzy 9 centymetrów. Twoje dotychczasowe ubrania zaczynają być wyraźnie za ciasne.
14. Dziecko wykazuje dużą aktywność ruchową - kręci głową, porusza i zgina swoje rączki i nóżki.
15. Mózg ma wykształcone bruzdy i zwoje, przykryte korą mózgową. Pojawia się ruchy chwytania.
16. Twardnieją kości i wydłużają się nogi. Dziecko trenuje oddychanie, choć na razie jego płuca "wdychają" płyn owodniowy.
17. Dziecko ma 16 cm długości i waży 200 gramów. Na palcach rączek pojawiają się linie papilarne.
18. Na głowie zaczynają wyrastać włosy, niedługo pojawią się brwi i rzęsy. Szybko rozwijają się zmysły, gdyż w mózgu wykształcają się komórki nerwowe odpowiadające za ich "obsługę".
19. Dziecko szybko przybiera na wadze, połyka wody płodowe, ćwicząc układ pokarmowy. Rozróżnia już podstawowe smaki: słodki, słony, kwaśny i gorzki.
20. Dziecko waży ok. 400 gramów, ma ok. 25 cm długości i słyszy już głośne dźwieki.
21. Dziecko uczy się przebywania w stanie snu i czuwania. Na sen przeznacza prawie 20 godzin na dobę.
22. Dziecko waży już prawie pół kilograma, ma bardzo czuły słuch, w płucach rozwijają się naczynia krwionośne, przygotowujące je do oddychania powietrzem. Wcześniaki urodzone w tym czasie mają ok. 85% szans na przeżycie.
23. Dziecko waży już ponad 500 g i ma około 32 centymetrów. Jest już w pełni ukształtowane, choć ma jeszcze niewielką ilość tłuszczu i wrażliwą skórę.
24. Dziecko waży 500-700 gramów i ma około 35 cm. Postępuje rozwój układu nerwowego, wytworzają się niektóre odruchy bezwarunkowe. Dziecko po raz pierwszy otwiera oczy.
25. Powinnaś czuć co najmniej 10 ruchów na godzinę. Dziecko szybko rośnie, szkielet kostnieje, wytwarzają się wiązadła stawowe, pod skórą zaczyna gromadzić się tłuszcz.
26. Rozwija się mózg dziecka, dokonują się przemiany jakościowe układu nerwowego. Podczas snu dziecka można już wyodrębnić fazę REM - okres marzeń sennych.
27. Dziecko waży ponad kilogram i z wyprostowanymi nogami ma ponad 40 cm długości. Wykształcony jest zmysł odczuwania temperatury.
28. Dziecko ma już prawie 45 cm długości, szkielet twardnieje, dojrzewają mięśnie i płuca, wykształcony jest zmysł węchu. Poród przeżywa ok. 90% wcześniaków.
29. Dziecku rosną paznokcie, otwiera też i zamyka oczy, otoczone rzęsami i brwiami.
30. Dziecko waży już prawie 2 kg i niewiele różni się od noworodka. Nie wykonuje bardzo gwałtownych ruchów - raczej się wierci, bo brakuje mu już miejsca.
31. Maluch waży ok. 2 kg, jego skóra zmienia kolor z czerwonego na różowy a wątroba zaczyna gromadzić żelazo. Serce bije indywidualnym rytmem.
32. Jeśli to chłopiec, to jego jądra zeszły już do worka mosznowego. W czasie czuwania dziecko ma otwarte oczy, zamyka je na czas snu. Meszek płodowy został całkowicie zastąpiony grubą warstwą mazi płodowej.
33. Gromadząc tłuszcz dziecko szybko przybiera na wadze - waży ok. 2,5 kg. Płuca są przygotowane do podjęcia trudu oddychania powietrzem.
34. Dziecko ma już prawie 50 cm długości i jest mu bardzo ciasno - twój brzuch niemal przez cały czas faluje, przybierając różne kształty.
35. Dziecko ma ok. 50 cm długości i waży prawie 3 kg. Dziecko jest już prawie w pełni rozwinięte.
36. Dziecko przybiera na wadze ok. 30 gramów dziennie. Możesz odczuwać ucisk w podbrzuszu - to dziecko zaczyna "ustawiać się" do porodu.
37. Dziecko jest już w pełni dojrzałe a w jego jelitach znajduje się tzw. smółka - pierwszy stolec noworodka.
38. Kilka lub kilkanaście dni przed porodem może odejść czop śluzowy - jeśli jest różowy lub ze śladami krwi - poród może się odbyć w ciągu najbliższych 24 godzin.
39. Poród - ale tylko ok. 5% kobiet rodzi dokładnie w 267 dniu ciąży. Przeciętny noworodek ma ok. 50 cm długości i waży ok. 3,4 kg.